Trudny początek higieny rąk

Staranne i częste mycie rąk, zwłaszcza przed posiłkiem czy po powrocie do domu jest nieodłącznym elementem codzienności. Proces ten doczekał się także własnego dnia, bowiem 15 października przypada ustanowiony przez ONZ Światowy Dzień Mycia Rąk. Czy zawsze konieczność mycia rąk była tak oczywista?Aby odpowiedzieć na to pytanie, przenieśmy się do roku 1846. Młody węgierski lekarz Ignaz Semmelwies rozpoczyna pracę asystenta na Oddziale Położniczym przy Wiedeńskim Szpitalu Powszechnym. Podczas pierwszego miesiąca pracy Semmelwies’a aż 20% ciężarnych, przyjętych na oddział kobiet zmarło. Absolutnie nie było to skorelowane z przyjęciem na oddział młodego lekarza, wręcz przeciwnie, to on pierwszy zauważył pewną zależność. Mianowicie Oddział Położnictwa Wiedeńskiego Szpitala Powszechnego funkcjonował jako dwie kliniki. W pierwszej, studenci medycyny przygotowywali się do pełnienia zawodu i to właśnie tam odnotowywano liczne przypadki zgonów, natomiast druga pozostawała zamknięta dla studentów, a większość porodów odbierały położne. Semmelwais w krótkim czasie odkrył zależność pomiędzy wykonywaniem przez studentów sekcji zwłok, a następnie pełnieniem dyżurów w salach porodowych. Twierdził, że z prosektorium na rękach przyszłych lekarzy, przenoszone są „trupie cząstki” i to właśnie one są czynnikiem etiologicznym gorączki połogowej oraz przyczyną licznych zgonów kobiet ciężarnych. Wydał on wówczas zalecenie o konieczności dezynfekcji rąk przed wejściem na sale, przy użyciu roztworu podchlorynu wapnia, a później także zalecił dezynfekcje narzędzi medycznych. Dziś wiemy, że był to ogromny krok milowy w medycynie, natomiast w latach 50 XIX wieku Semmelwais spotkał się z ogromną krytyką. Koledzy po fachu ignorowali jego zalecenia, a sam Ignaz został wyrzucony z pracy. Po latach prób publikacji swoich spostrzeżeń oraz szukania sposobów na ich wprowadzenie jako element funkcjonalny szpitali, prionier antyspetyki zmarł w szpitalu psychiatrycznym 14 sierpnia 1865 roku. Paradoksalnie przyczyną jego zgonu było zakażenie.